تشکیل و توزیع پالیگورسکایت و کانیهای رسی همراه در خاکها و تهنشستهای جنوب مشهد | ||
مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران | ||
مقاله 3، دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 34، دی 1387، صفحه 545-558 اصل مقاله (1.88 M) | ||
نویسندگان | ||
علیرضا کریمی* ؛ احمد جلالیان؛ حسین خادمی | ||
دانشگاه صنعتی اصفهان | ||
چکیده | ||
وجود پالیگورسکایت و شرایط تشکیل آن در خاک و تهنشستهای زمینشناسی در راستای برشی، از تپهماهورهای گرانیتی تا تپهماهورهای مارنی جنوب مشهد بررسی شدند. بر پایه شرایط تشکیل، مقدار، و ریختشناسی، سه نوع پالیگورسکایت، شامل پالیگورسکایت فراوان با الیاف بلند در مارنهای گچی میوسن و قاعده لسهای عمیق با شوری زیاد، مقدار متوسط پالیگورسکایت که بیشتر به همراه کربناتها و گچ در زمان تشکیل افقهای کلسیک و ژیپسیک انبوه شدهاند، و مقدارکم پالیگورسکایت آواری منتقل شده با باد، در بادرفتهای بدون تغییر شناسائی شدند. وجود پالیگورسکایت در مارن میوسن با پژوهشهای قبلی در ایران مرکزی، هماهنگ بوده و نشان دهنده شرایط مشابه این منطقه، جنوب خاوری ایران و ایران مرکزی پس از محو شدن دریای تتیس و تشکیل دریاچههای کم عمق و شور است. بررسیهای مشابه در دیگر نقاط جهان، نشان میدهد که تهنشستهای دوران سوم خاستگاه اصلی پالیگورسکایت در دنیا هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
پالیگورسکایت؛ لس؛ کانیهای رسی؛ دیرینه اقلیم؛ گرانیت | ||
مراجع | ||
[1] Henderson S.G., Robertson R.H.S., "Mineralogical reconnaissance in western Iran", Resource Use Ltd., Glasgow, UK. (1958). [2] Burnett A.D., Fookes P.G., Robertson R.H., "An engineering soil at Kermanshah, Zagros mountains, Iran", Clay Miner. 9 (1972) 329-343. [3] Mahjoory R.A., "The nature and genesis of some salt-affected soils in Iran", Soil Sci. Soc. Am. J. 43 (1979) 1019-1024. [4] Abtahi A., "Soil genesis as affected by topography and time in highly calcareous parent material under semiarid conditions of Iran", Soil Sci. Soc. Am. J. 44 (1980) 329-336. [5] Gharaee H.A., Mahjoory R.A., "Characteristics and geomorphic relationship of some representative Aridisoils in southern Iran", Soil Sci. Soc. Am. J. 48 (1984) 1115-1119. [6] Khademi H., Mermut A.R., "Source of palygorskite in gypsiferous Aridisoils and associated sediments from Iran", Clay Miner. 33 (1998) 561-578. [7] Khademi H., Mermut A.R., "Submicroscopy and stable isotope geochemistry of carbonate and associated palygorskite in Iranian Aridisoils", Eur. J. Soil Sci. 50 (1999) 207-216. [8] Owliaie H.R., Abtahi A., Heck R.J., "Pedogenesis and clay mineralogical investigation of soils formed on gypsiferous and calcareous materials, on a transect, southwestern Iran", Geoderma 134 (2005) 62-81. [9] کریمزاده ح., جلالیان ا., خادمی ح., "مطالعه کانیهای رسی خاکهای گچی زمینریختهای مختلف در منطقه شرق اصفهان", علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی 1 (1383) ص 73-93. [10] Coudé-Gaussen C., "Observation au MEB de fibres de palygorskite transportée en grains par le vent", In: Federoff, N., Bresson, L.M., Courty, M.A. (Eds.), Micromorphologie des Sols. Association Française pour l´ Étude du Sol, Paris (1987) 199–205 [11] Pimentel N.L.V., "Pedogenic and early diagenetic processes in Palaeogene alluvial fan and lacustrine deposits from the Sado Basin (S Portugal)", Sediment. Geol. 148 (2002) 123–138. [12] Abtahi A., "Effect of a saline and alkaline ground water on soil genesis in semi-arid southern Iran", Soil Sci. Soc. Am. J. 41 (1977) 583–588. [13] Bouza P., Simón M., Aguilar J., Rostagno M., del Valle, H., "Genesis of some selected soils in the Valdés Peninsula, NE Patagonia, Argentina" In: Faz Cano, A., Ortiz, R., Mermut, A. R. (Eds.), Advances in Geo Ecology, Catena Verlag GMBH, Reiskirchen (2005) 1–12. [14] Farpoor M.H., Khademi H., Eghbal M.K., "Genesis and distributon of palygorskite and associated clay minerals in Rafsanjan soils on different geomorphic surfaces", Iran Agric. Res. 21 (2002) 39-60. [15] حقنیا غ.، "بررسی کانیهای رسی برخی از خاکهای دشت مشهد با استفاده از اشعه ایکس"، مجله علوم کشاورزی ایران 1، 2، 3 و 4 (1361) ص 1-16. [16] Singer A., Norrish K., "Pedogenic palygorskite occurrences in Australia", Am. Miner. 59 (1974) 508–517. [17] Monger H.C., Daugherty L.A., "Neoformation of palygorskite in a southern New Mexico Aridisols", Soil Sci. Soc. Am. J. 55 (1991) 1646–1650. [18] Watts N.L., "Quaternary pedogenic calcretes from the Kalahari (southern Africa): mineralogy, genesis and diagenesis", Sedimentology 27 (1980) 661–686. [19] درویشزاده ع.، "زمینشناسی ایران"، چاپ دوم، انتشارات امیرکبیر(1380) 901 صفحه. [20] صاحب جمع ع. ا.، "گزارش نهائی مطالعات تفصیلی دقیق خاکشناسی و طبقه بندی اراضی ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق- استان خراسان"، نشریه فنی 1146، مؤسسه تحقیقات خاک و آب (1381) 62 صفحه. [21] شهرابی م.، "شرح نقشه زمینشناسی چهار گوش مشهد، مقیاس 1:250000"، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور (1383) 106 صفحه. [22] Jackson M.L., "Soil Chemical Analysis Advanced Course", 2nd ed., 11th Printing, Published by the Author, Madison, WI, U.S.A. (1979) 991 p. [23] Soil survey staff, USDA-NRCS., "Soil Survey Laboratory Methods Manual", Soil Survey Investigations Report, No. 42.Version 3.0 (1996) 693 p. [24] Moore D.M., Reynolds R.C., "X-ray diffraction and the identification and analysis of clay minerals", 2nd ed., Oxford Univ. Press, New York, NY. (1997) 378p. [25] Bouza P.J., Simon M., Aguilar J., Valle H., Rostage M., "Fibrous-clay mineral formation and soil evolution in Aridisols of northeastern Patagonia, Argentina", Geoderma 139 (2007) 38-50. [26] Assallay A. M., Rogers C. D. F., Smalley I. J., Jefferson I. F., "Silt: 2–62 mm, 9-4 Φ", Earth-Sci. Rev. 45 (1998) 61-88. [27] Wright J.S., "Desert versus glacial loess: quartz silt formation, source area and sediment pathways in the formation of loess deposits", Geomorph. 36 (2001) 231-256. [28] Okhravi R., Amini A., "Characteristics and provenance of the loess deposits of the Gharatikan watershed in northeast Iran", Global and Planetary Change 28 (2001)11-22. [29] Krinsley D.B., "A geomorphological and paleoclimatological study of the playas of Iran", Geological Survey, US Department of Interior, Washington DC. (1970). [30] Zahedi M., "Explanatory text of the Isfahan quadrangle map 1:250000", Geological Survey of Iran (1976). [31] Khademi H., Mermut A.R., Krouse R.H., "Sulfur isotope geochemistry of gypsiferous soils from central Iran", Geoderma 80 (1997) 195-209. [32] Daoudi L., "Palygorskite in the uppermost Cretaceous–Eocene rocks from Marrakech High Atlas, Morocco", J. Afric. Earth Sci. (2004) 353-358 [33] Tateo F., Sabbadinvi R., Morandi N., "Palygorskite and sepiolite occurrence in Pliocene lake deposits along the River Nile: evidence of an arid climate", J. Afric. Earth Sci. 31 (2000) 633-645. [34] Singer, A., "Palygorskite and sepiolite group minerals", In: Dixon, J.B., Weed, S.B. (Eds.), Minerals in Soil Environments. Soil Sci. Soc. Am. Madison (1989) 829–872. [35] Badraoui M., Bloom P.R., Bouabid R., "Palygorskite-smectite in a Xerochrept of the high Chaouia region of Morocco", Soil Sci. Soc. Am. J. 56 (1992) 1640-1646. [36] Shadfan H., Mashhady A.S., Dixon J.B., Hussein A.A., "Palygorskite from Tertiary formations of eastern Saudi Arabia", Clays Clay Miner. 33 (1985) 451-457. [37] Sancho C., Mehlendes A., Signes M., Batisda J., "Chemical and mineralogical characteristics of Pleistocene caliche deposits from the central Ebro basin, NE spain", Clay Miner. 27 (1992) 293-308. [38] ایوبی ش.، "مطالعه شواهد پدوژنیکی تغییر اقلیم در خاکهای قدیمی دو منطقه اصفهان و امام قیس چهار محال و بختیاری"، رساله دکتری خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان (1381) 271 صفحه. [39] Tonui E., Egglecton T., Taylor G., "Micromorphology and chemical weathering of a K-rich trachyandesite and an associated sedimentary cover (Parkes, SE Australia)" , Catena 53 (2003) 181-207. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 109 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 76 |