سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه دامغان

خواجه جواران, زهرا, قدمی, غلامرضا, پوستی, محمد, مرادیان, عباس, کریمی شهرکی, بهروز. (1404). دما-فشارسنجی و شیمی کانی‌های داسیت - تراکی داسیت‌های جنوب و شرق آتشفشان مزاحم، شمال شهربابک. مجله زمین شیمی ایران, 30(4), 727-742. doi: 10.52547/ijcm.30.4.727
زهرا خواجه جواران; غلامرضا قدمی; محمد پوستی; عباس مرادیان; بهروز کریمی شهرکی. "دما-فشارسنجی و شیمی کانی‌های داسیت - تراکی داسیت‌های جنوب و شرق آتشفشان مزاحم، شمال شهربابک". مجله زمین شیمی ایران, 30, 4, 1404, 727-742. doi: 10.52547/ijcm.30.4.727
خواجه جواران, زهرا, قدمی, غلامرضا, پوستی, محمد, مرادیان, عباس, کریمی شهرکی, بهروز. (1404). 'دما-فشارسنجی و شیمی کانی‌های داسیت - تراکی داسیت‌های جنوب و شرق آتشفشان مزاحم، شمال شهربابک', مجله زمین شیمی ایران, 30(4), pp. 727-742. doi: 10.52547/ijcm.30.4.727
خواجه جواران, زهرا, قدمی, غلامرضا, پوستی, محمد, مرادیان, عباس, کریمی شهرکی, بهروز. دما-فشارسنجی و شیمی کانی‌های داسیت - تراکی داسیت‌های جنوب و شرق آتشفشان مزاحم، شمال شهربابک. مجله زمین شیمی ایران, 1404; 30(4): 727-742. doi: 10.52547/ijcm.30.4.727

دما-فشارسنجی و شیمی کانی‌های داسیت - تراکی داسیت‌های جنوب و شرق آتشفشان مزاحم، شمال شهربابک

مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران
مقاله 11، دوره 30، شماره 4 - شماره پیاپی 90، دی 1401، صفحه 727-742    اصل مقاله (3.51 M)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.52547/ijcm.30.4.727
نویسندگان
زهرا خواجه جواران1؛ غلامرضا قدمی* 1؛ محمد پوستی1؛ عباس مرادیان2؛ بهروز کریمی شهرکی3
1دانشگاه هرمزگان
2دانشگاه شهید باهنر کرمان
3مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران
چکیده
زبانه­های داسیت و تراکی داسیت­های پیرامون آتشفشان مزاحم در پهنه ایران مرکزی، در کمربند آتشفشانی نفوذی ارومیه - دختر و شمال غرب نوار دهج - ساردوئیه در شمال شهربابک واقع شده است. این زبانه­ها براساس بررسی­های سنگ­نگاری و نتایج تجزیه شیمیایی از داسیت و تراکی داسیت که بافت غالب آن­ها پورفیری است، تشکیل شده­اند. هر دو نوع سنگ دارای کانی­های پلاژیوکلاز (آلبیت تا آندزین)، پیروکسن (اوژیت)، میکا (بیوتیت)، آمفیبول (تچرماکیت)، کوارتز و کانی­های کدر هستند، اما در تراکی داسیت­ها فلدسپار قلیایی (سانیدین و آنورتوکلاز) نیز وجود دارد. درشت بلورهای پلاژیوکلاز دارای بافت­های غیرتعادلی چون منطقه بندی نوسانی و بافت غربالی هستند. تغییرات ترکیبی پلاژیوکلازها از مرکز تا لبه نمایان است که به احتمال بسیار ناشی از تغییرترکیب شیمیایی ماگما همراه با تغییرات فشار طی بالا آمدن ماگما و تغییرات فشار بخار آب است. دمای به دست آمده حدود 650 تا 750 درجه سانتی گراد است. بررسی­های شیمیایی کانی­های کلینوپیروکسن نشان می­دهد که آن­ها دارای ترکیب اوژیت هستند و ماگمایی که این کلینوپیروکسن­ها از آن متبلور شده­اند در حدود 10 درصد آب داشته است. مقدار آهن سه ظرفیتی در کلینوپیروکسن­ها نشان دهنده مقدار بالای اکسیژن ماگماست. براساس بررسی­های زمین دما- فشارسنجی کلینوپیروکسن­ها، فشار تبلور کلینوپیروکسن­ها حدود 10-6 کیلوبار و ترکیب کلینوپیروکسن­ها در گستره دمایی 1200-1150 درجه سانتی گراد است. این کلینوپیروکسن­ها از سری آهکی قلیایی کوهزایی هستند.    
کلیدواژه‌ها
دما و فشار تبلور؛ داسیت؛ شیمی کانی‌ها؛ کمربند ارومیه- دختر؛ شهربابک؛ کرمان
مراجع
  1. [1] Glennie K. W., "Cretaceous tectonic evolution of Arabia eastern plate margin of two oceanic, in Middle East models of Jurassic/Cretaceous carbonates systems", (2000) 414. [DOI:10.2110/pec.00.69.0009]
  2. [1] Glennie K. W., "Cretaceous tectonic evolution of Arabia eastern plate margin of two oceanic, in Middle East models of Jurassic/Cretaceous carbonates systems", (2000) 414. [DOI:10.2110/pec.00.69.0009]
  3. [2] Hasanzade J., "Geological and petrological study of igneous rocks in Ghamsar area" South Kashan (Central Iran), Master Thesis, University of Tehran (1978).
  4. [2] Hasanzade J., "Geological and petrological study of igneous rocks in Ghamsar area" South Kashan (Central Iran), Master Thesis, University of Tehran (1978).
  5. [3] Mahdavi M., Geological map of Bahabad, 1:100,000, Geological Survey of Iran (1377).
  6. [3] Mahdavi M., Geological map of Bahabad, 1:100,000, Geological Survey of Iran (1377).
  7. [4] Aghanbati, A., Geology of Iran, Geological Survey and Mineral Exploration Organization, (2004) 240 p.
  8. [4] Aghanbati, A., Geology of Iran, Geological Survey and Mineral Exploration Organization, (2004) 240 p.
  9. [5] Dimitrijevic M.D.و "Geology of Kerman region. Geol.",Surv. Iran, Yu/52, 334p (1973).
  10. [5] Dimitrijevic M.D.و "Geology of Kerman region. Geol.",Surv. Iran, Yu/52, 334p (1973).
  11. [6] Vynhal C.R., Mcsween H.Y., Jr., 'Hornblende chemistry in southern Appalachian granitoids Implications for aluminum hornblende thermobarometry and magmatic epidote stability', Am. Mineral. 76(1991) 176-188.
  12. [6] Vynhal C.R., Mcsween H.Y., Jr., 'Hornblende chemistry in southern Appalachian granitoids Implications for aluminum hornblende thermobarometry and magmatic epidote stability', Am. Mineral. 76(1991) 176-188.
  13. [7] Schmidt M.W., 'Amphibole composition in tonalite as a function of pressure: an experimental calibration of the Al-in hornblende barometer', Contrib Mineral Petrol 110 (1992) 304-310. [DOI:10.1007/BF00310745]
  14. [7] Schmidt M.W., 'Amphibole composition in tonalite as a function of pressure: an experimental calibration of the Al-in hornblende barometer', Contrib Mineral Petrol 110 (1992) 304-310. [DOI:10.1007/BF00310745]
  15. [8] Tatsumi Y., Melting experiments on a high magnesium andesite, Earth. Planet. Sci. Lett 84 (1981) 357-65. [DOI:10.1016/0012-821X(81)90017-0]
  16. [8] Tatsumi Y., Melting experiments on a high magnesium andesite, Earth. Planet. Sci. Lett 84 (1981) 357-65. [DOI:10.1016/0012-821X(81)90017-0]
  17. [9] Nelson S. T., Montana A., "Sieve textured plagioclase in voleanic rocks produced by rapid decompression", American Mineralogist 77(1992) 1242-1249.
  18. [9] Nelson S. T., Montana A., "Sieve textured plagioclase in voleanic rocks produced by rapid decompression", American Mineralogist 77(1992) 1242-1249.
  19. [10] Nelson S. T., Montana A., " Plagioclase vesoption textures as a consequamces of the rapid isothermal decompression of magmas", VCEL abstracts, New Mexico Bureau of Mines and Mineral Resources. Bull. (1989) 202.
  20. [10] Nelson S. T., Montana A., " Plagioclase vesoption textures as a consequamces of the rapid isothermal decompression of magmas", VCEL abstracts, New Mexico Bureau of Mines and Mineral Resources. Bull. (1989) 202.
  21. [11] Shelly D., "Igneous and metamorphic rocks under the microscope", Chapman and Hall, (1993) 445p.
  22. [11] Shelly D., "Igneous and metamorphic rocks under the microscope", Chapman and Hall, (1993) 445p.
  23. [12] Shelly D., "plagioclase and quartz prerred orientations in in a low - grade schist : the roles of primary growth and plastic deformation",. j. Struct . Geol., (1989a) 11, 1029-37 [DOI:10.1016/0191-8141(89)90053-9]
  24. [12] Shelly D., "plagioclase and quartz prerred orientations in in a low - grade schist : the roles of primary growth and plastic deformation",. j. Struct . Geol., (1989a) 11, 1029-37 [DOI:10.1016/0191-8141(89)90053-9]
  25. [13] Koroll H., Evangelakakkis C., "Voll Two feldspar Geothermometry: a review and revision for slowly cooled rocks", Contributions to Mineralogy and Petrology (1993) 510-518. [DOI:10.1007/BF00321755]
  26. [13] Koroll H., Evangelakakkis C., "Voll Two feldspar Geothermometry: a review and revision for slowly cooled rocks", Contributions to Mineralogy and Petrology (1993) 510-518. [DOI:10.1007/BF00321755]
  27. [14] Morimoto N., Fabrise J., Ferguson A., Ginzburg I.V., Ross M., Seifert F.A., Zussman J., Akoi K., Gottardi, "Nomenclature of pyroxenes, Mineralogical Magazine", (1989) 52, 535-555. [DOI:10.1180/minmag.1988.052.367.15]
  28. [14] Morimoto N., Fabrise J., Ferguson A., Ginzburg I.V., Ross M., Seifert F.A., Zussman J., Akoi K., Gottardi, "Nomenclature of pyroxenes, Mineralogical Magazine", (1989) 52, 535-555. [DOI:10.1180/minmag.1988.052.367.15]
  29. [15] Nisbet, E. G. Pearce, J., "A Clinopyroxene composition in mafic lavas from different tectonic setting", Ibid, (1977) 63, 149-60. [DOI:10.1007/BF00398776]
  30. [15] Nisbet, E. G. Pearce, J., "A Clinopyroxene composition in mafic lavas from different tectonic setting", Ibid, (1977) 63, 149-60. [DOI:10.1007/BF00398776]
  31. [16] Le Terrier J., Maury R. C., Thonon P., Girard, D Marchal M., "Clinopyroxene composition as a method of identification of the magmatic affinities of paleo-volcanic series", Earth and Planetary Science Letters, (1982) 59, 139-54. [DOI:10.1016/0012-821X(82)90122-4]
  32. [16] Le Terrier J., Maury R. C., Thonon P., Girard, D Marchal M., "Clinopyroxene composition as a method of identification of the magmatic affinities of paleo-volcanic series", Earth and Planetary Science Letters, (1982) 59, 139-54. [DOI:10.1016/0012-821X(82)90122-4]
  33. [17] Beccaluva L., Macciotta G., Piccardo G. B., Zeda O., "Clinopyroxene composition of ophiolite basalts as petrogenetic indicator", Chemical Geology, (1989) 77(3), 165-182. [DOI:10.1016/0009-2541(89)90073-9]
  34. [17] Beccaluva L., Macciotta G., Piccardo G. B., Zeda O., "Clinopyroxene composition of ophiolite basalts as petrogenetic indicator", Chemical Geology, (1989) 77(3), 165-182. [DOI:10.1016/0009-2541(89)90073-9]
  35. [18] Kushiro I., "Si-Al relation in clinopyroxenes from igneous rocks", American Journal of Science (1960) 258: 548-554. [DOI:10.2475/ajs.258.8.548]
  36. [18] Kushiro I., "Si-Al relation in clinopyroxenes from igneous rocks", American Journal of Science (1960) 258: 548-554. [DOI:10.2475/ajs.258.8.548]
  37. [19] Le Bas M.J., "The role of aluminium in igneous clinopyroxenes with relation to their parentage", American Journal of Science (1962) 260: 267-288. [DOI:10.2475/ajs.260.4.267]
  38. [19] Le Bas M.J., "The role of aluminium in igneous clinopyroxenes with relation to their parentage", American Journal of Science (1962) 260: 267-288. [DOI:10.2475/ajs.260.4.267]
  39. [20] Sun S. S., McDonough W.F., "Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: implications for mantle composition and processes", In: Saunders, A.D., Norry, M.J. Eds., Magmatism in Ocean Basins, Geological Society London Special Publication, London, (1989) 313-345. [DOI:10.1144/GSL.SP.1989.042.01.19]
  40. [20] Sun S. S., McDonough W.F., "Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: implications for mantle composition and processes", In: Saunders, A.D., Norry, M.J. Eds., Magmatism in Ocean Basins, Geological Society London Special Publication, London, (1989) 313-345. [DOI:10.1144/GSL.SP.1989.042.01.19]
  41. [21] France L., Ildefonse B., Koepke J., Bech F., "A new method to estimate the oxidation state of basaltic series from microprobe analyses", Journal of Volcanology and Geothermal Research, (2010) 189(3), 340-346. [DOI:10.1016/j.jvolgeores.2009.11.023]
  42. [21] France L., Ildefonse B., Koepke J., Bech F., "A new method to estimate the oxidation state of basaltic series from microprobe analyses", Journal of Volcanology and Geothermal Research, (2010) 189(3), 340-346. [DOI:10.1016/j.jvolgeores.2009.11.023]
  43. [22] Ottonello G., Moretti R., Marini L., Vetuschi Zuccolini M., "Oxidation state of iron in silicate glasses and melts: a thermochemical model", Chemical geology, (2001) 174(1), 157-179. [DOI:10.1016/S0009-2541(00)00314-4]
  44. [22] Ottonello G., Moretti R., Marini L., Vetuschi Zuccolini M., "Oxidation state of iron in silicate glasses and melts: a thermochemical model", Chemical geology, (2001) 174(1), 157-179. [DOI:10.1016/S0009-2541(00)00314-4]
  45. [23] Moretti R. "Polymerisation, basicity, oxidation state and their role in ionic modelling of silicate melts. Annals of Geophysics geology", Edition techniq, Paris, (2005) 58 P.
  46. [23] Moretti R. "Polymerisation, basicity, oxidation state and their role in ionic modelling of silicate melts. Annals of Geophysics geology", Edition techniq, Paris, (2005) 58 P.
  47. [24] Botcharnikov R. E., Koepke J., Holtz F., McCammon C., Wilk M., "The effect of water activity on the oxidation and structural state of Fe in a ferro-basaltic melt", Geochimica et Cosmochimica Act, (2005) 69(21), 5071-5085. [DOI:10.1016/j.gca.2005.04.023]
  48. [24] Botcharnikov R. E., Koepke J., Holtz F., McCammon C., Wilk M., "The effect of water activity on the oxidation and structural state of Fe in a ferro-basaltic melt", Geochimica et Cosmochimica Act, (2005) 69(21), 5071-5085. [DOI:10.1016/j.gca.2005.04.023]
  49. [25] Schweitzer E. L., Papike J J., Bence A. E., "Statitical analysis of clinopyroxenes from deep-sea basalts", American Mineralogist, (1979) 64, 501-13.
  50. [25] Schweitzer E. L., Papike J J., Bence A. E., "Statitical analysis of clinopyroxenes from deep-sea basalts", American Mineralogist, (1979) 64, 501-13.
  51. [26] Cameron M., Papike J., "J Structural and chemical variations in pyroxenes", American Mineralogist, (1981) 66(1-2), 1-50.
  52. [26] Cameron M., Papike J., "J Structural and chemical variations in pyroxenes", American Mineralogist, (1981) 66(1-2), 1-50.
  53. [27] Helz R.T., "Phase relations of basalts in their melting ranges at pH2O=5kb as a function of oxygen fugacity", Part I. Mafic Phases, Journal of Petrology, (1973) 14, 249-302. [DOI:10.1093/petrology/14.2.249]
  54. [27] Helz R.T., "Phase relations of basalts in their melting ranges at pH2O=5kb as a function of oxygen fugacity", Part I. Mafic Phases, Journal of Petrology, (1973) 14, 249-302. [DOI:10.1093/petrology/14.2.249]
  55. [28] Lindsley D.H., "Pyroxene thermometry", American Mineralogists. (1983) 68: 477-493.
  56. [28] Lindsley D.H., "Pyroxene thermometry", American Mineralogists. (1983) 68: 477-493.
  57. [29] Thompson R. N., "Some high-pressure pyroxenes", Mineral0gical Magazine. (1974) 39: 768-787. [DOI:10.1180/minmag.1974.039.307.04]
  58. [29] Thompson R. N., "Some high-pressure pyroxenes", Mineral0gical Magazine. (1974) 39: 768-787. [DOI:10.1180/minmag.1974.039.307.04]
  59. [30] Aoki K., I. Shiba., "Pyroxenes from lherzolite inclusions of Itinome-gata Japan", Lithos, (1973) 6: 41-51 [DOI:10.1016/0024-4937(73)90078-9]
  60. [30] Aoki K., I. Shiba., "Pyroxenes from lherzolite inclusions of Itinome-gata Japan", Lithos, (1973) 6: 41-51 [DOI:10.1016/0024-4937(73)90078-9]
  61. [31] Soesoo A. A., "Multivariate statistical analysis of clinopyroxene composition: empirical coordinates for the crystallisation PT-estimations", Geological Society of Sweden (Geologiska Foreningen) (1997) 119: 55-60. [DOI:10.1080/11035899709546454]
  62. [31] Soesoo A. A., "Multivariate statistical analysis of clinopyroxene composition: empirical coordinates for the crystallisation PT-estimations", Geological Society of Sweden (Geologiska Foreningen) (1997) 119: 55-60. [DOI:10.1080/11035899709546454]
  63. [32] Leak B. E., Woolley A. R., Birch W. C., Gilbert M. C., Grice J. D., Hawthone F. C., Kato A., Kish H. J., Krivovicher V. G., Linthout K., Laird J., Mandario J., "Nomenclature of amphiboles", Report of the subcommitte on amphiboles of International Mineralogical Assocciation (1997) 295-321.
  64. [32] Leak B. E., Woolley A. R., Birch W. C., Gilbert M. C., Grice J. D., Hawthone F. C., Kato A., Kish H. J., Krivovicher V. G., Linthout K., Laird J., Mandario J., "Nomenclature of amphiboles", Report of the subcommitte on amphiboles of International Mineralogical Assocciation (1997) 295-321.
  65. [33] Deer W. A., Howie R. A., Zussman J., "An Introduction to the Rock Forming Minerals" 2nd ed., Longman, London (1992) 696.
  66. [33] Deer W. A., Howie R. A., Zussman J., "An Introduction to the Rock Forming Minerals" 2nd ed., Longman, London (1992) 696.
  67. [34] Morimoto N., Fabrise J., Ferguson A., Ginzburg I.V., Ross M., Seifert F.A., Zussman J., Akoi K., Gottardi, "Nomenclature of pyroxenes, Mineralogical Magazine, (1989) 52, 535-555. [DOI:10.1180/minmag.1988.052.367.15]
  68. [34] Morimoto N., Fabrise J., Ferguson A., Ginzburg I.V., Ross M., Seifert F.A., Zussman J., Akoi K., Gottardi, "Nomenclature of pyroxenes, Mineralogical Magazine, (1989) 52, 535-555. [DOI:10.1180/minmag.1988.052.367.15]
  69. [35] Speer J. A., "Mica in igneous rocks", In: Micas, Bailey S. W. (ed; Mineralogical Society of American Review in Mineralogy 13 (1984) 299-356. [DOI:10.1515/9781501508820-013]
  70. [35] Speer J. A., "Mica in igneous rocks", In: Micas, Bailey S. W. (ed; Mineralogical Society of American Review in Mineralogy 13 (1984) 299-356. [DOI:10.1515/9781501508820-013]
  71. [36] Forster M. D., "Interpretation of the composition of tri octahedral mica. United State Geological Survey", Professional Paper (1960) 354-B: 1-48.
  72. [36] Forster M. D., "Interpretation of the composition of tri octahedral mica. United State Geological Survey", Professional Paper (1960) 354-B: 1-48.
  73. [37] Nachit H., Ibhi A., Abia E. H., Ohoud M. B., "Discrimination between primary magmatic biotites, reequilibrated biotites and neoformed biotites", Comptes Rendus Geoscience(2005) 337 1415-1420. [DOI:10.1016/j.crte.2005.09.002]
  74. [37] Nachit H., Ibhi A., Abia E. H., Ohoud M. B., "Discrimination between primary magmatic biotites, reequilibrated biotites and neoformed biotites", Comptes Rendus Geoscience(2005) 337 1415-1420. [DOI:10.1016/j.crte.2005.09.002]
  75. [38] Adbel-Rahman A., "Nature of biotites from alkalin, calc-alkaline and peraluminous magmas", Journal of Petrology (1994) 35: 525-541. [DOI:10.1093/petrology/35.2.525]
  76. [38] Adbel-Rahman A., "Nature of biotites from alkalin, calc-alkaline and peraluminous magmas", Journal of Petrology (1994) 35: 525-541. [DOI:10.1093/petrology/35.2.525]
  77. [39] Moradian Shahrbabaky A., "Geochemistry, Geochronology and petrography of Feldspathoid Bearing Rocks in Urumieh-Dokhtar Volcanic Belt", Iran Unpublished Ph. D thesis, University of Wollongong, Australia, (1997) 412pp.
  78. [39] Moradian Shahrbabaky A., "Geochemistry, Geochronology and petrography of Feldspathoid Bearing Rocks in Urumieh-Dokhtar Volcanic Belt", Iran Unpublished Ph. D thesis, University of Wollongong, Australia, (1997) 412pp.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 106
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 78